Strefy niskich emisji spalin (Zonas de bajas emisiones, ZBE) to temat znany w Hiszpanii już od kilku lat. Strefy te funkcjonują między innymi w Madrycie i Barcelonie. W tym roku jednak stref tych powstanie na terenie całej Hiszpanii znacznie więcej. Będą one praktycznie w każdej autonomii. Teoretycznie zgodnie z ustawą o zmianach klimatu i transformacji energetycznej (Ley 7/2021, de 20 de mayo, de cambio climático y transición energética) ZBE miały powstać już przed 1 stycznia 2023 r. Choć to się nie wydarzyło, wszystko wskazuje na to, że ZBE powstaną w tym roku i to raczej prędzej niż później. FEMP (Federación Española de Municipios y Provincias, czyli Hiszpańska Federacji Gmin i Prowincji) tłumaczyła, że bierność władz wynika jedynie z braku dekretu, który miałby regulować tworzenie tych stref. Dekret ten jednak w końcu został opublikowany. Co prawda dopiero 27 grudnia 2022 r., ale jednak. Nie traćmy zatem czasu i przyjrzyjmy się planowanym ograniczeniom w ruchu pojazdów w Hiszpanii w 2023 r.

Co to są strefy niskiej emisji spalin w Hiszpanii?

Strefy niskich emisji spalin są to wyznaczone na terenie miast w Hiszpanii obszary, na których stosuje się ograniczenia dostępu, ruchu i parkowania dla pojazdów zanieczyszczających środowisko. Wszystko to, aby sprostać wymaganiom porozumienia paryskiego z 2015 r. i ograniczyć emisje gazów cieplarnianych i poprawić jakość powietrza.

Gdzie zostaną wprowadzone strefy niskich emisji spalin w Hiszpanii w 2023 r.?

Strefy niskich emisji spalin powstaną w hiszpańskich miastach liczących powyżej 50 tys. mieszkańców oraz w miastach liczących ponad 20 tys. mieszkańców, które przekraczają dopuszczalne wartości zanieczyszczeń określone w dekrecie w sprawie poprawy jakości powietrza (Real Decreto 102/2011, de 28 de enero, relativo a la mejora de la calidad del aire). Co więcej strefy te powinny powstać również na hiszpańskich wyspach i to niezależnie od liczby mieszkańców w każdym mieście. Najprawdopodobniej jednak na wyspach powstaną one w tym roku jedynie w miastach, które spełniają kryteria liczebności ludności lub stopnia zanieczyszczeń opisane przeze mnie wyżej. Strefy te zostaną wyznaczone przez władze każdego z miast zgodnie z wytycznymi wspomnianego na początku wpisu dekretu regulującego wyznaczanie stref niskich emisji spalin (Real Decreto 1052/2022, de 17 de diciembre, por el que se regulan las zonas de bajas emisiones). Z dekretu wyczytać możemy, że przy projektowaniu stref niskich emisji władze poszczególnych miast powinny uwzględniać obszary o szczególnej wrażliwości tak, aby chronić najbardziej narażone grupy ludności, w tym dzieci, przed wpływem na ich zdrowie ruchu pojazdów silnikowych. Projekt każdego z obszarów o szczególnej wrażliwości powinien zawierać wymagania i środki redukcji emisji. Obszary szczególnej wrażliwości zostaną ustanowione jako priorytetowe w sąsiedztwie obiektów szkolnych, zdrowotnych, szpitalnych i domów pomocy społecznej.

Jakiego rodzaju ograniczenia zostaną wprowadzone w strefach niskich emisji w Hiszpanii w 2023 r.?

Na to pytanie nie ma na tę chwilę jednoznacznej odpowiedzi. Nie ma bowiem jeszcze decyzji odpowiednich miast w tym zakresie. Możemy jedynie domyślać się jakiego rodzaju będą to ograniczenia analizując funkcjonujące już ograniczenia np. w Madrycie. Ogólnie rzecz ujmując ograniczenia te będę polegały na ograniczeniu dostępu, ruchu i parkowania dla pojazdów ze względu na przydzieloną im kategorię, która za główny czynnik bierze poziom wykorzystania paliwa i emisji spalin. Poziom ograniczeń z kolei powinien uwzględniaćpotrzeby mieszkańców miast, w których wprowadzono ZBE, osób niepełnosprawnych oraz odpowiednich władz.

Które pojazdy nie będą mogły wjechać to stref niskich emisji spalin w Hiszpanii w 2023 r. i jakie identyfikują je naklejki?

Najbardziej ograniczenia dotkną tych, którzy mają pojazd skalsyfikowany w kategorii A, czyli uznany za wysoce emisyjny. Pojazdy z tej kategorii nie dostaną tzw. etykiety (naklejki) środowiskowej DGT (Dirección General de Tráfico, czyli Dyrekcja Generalna ds. Ruchu Drogowego) i nie będą miały dostępu do stref niskich emisji spalin. Najwygodniej będą mieli właściciele pojazdów z kategorii 0 i ECO, których ograniczenia praktycznie w ogóle nie dotkną. Z kolei właściciele pojazdów z kategorii B i C spotkają się z częściowymi ograniczeniami. Mogą to być na przykład ograniczenia dotyczące godzin, w których wjazd lub parkowanie jest możliwe. Możliwe, że właściciele tych pojazdów będą musieli uiścić opłatę za wjazd do tych stref.

Najważniejsze więc na tę chwilę jest to, abyś wiedział/wiedziała do której kategorii należy Twój pojazd i które wytyczne powinieneś/powinnaś śledzić. Poniżej przedstawiam Ci szczegółowy opis wszystkich kategorii oraz zdjęcie naklejek, które je identyfikują.

Kategoria zerowa, którą identyfikuje niebieska naklejka. Uprawnione do niej są najbardziej wydajne pojazdy, czyli z napędem:

• elektrycznym (BEV),
• elektrycznym o wydłużonym zasięgu (REEV),
• hybrydowym typu plug-in (PHEV) o zasięgu minimalnym 40 km,
• z ogniw paliwowych.

Kategoria ekologiczna, którą identyfikuje zielono-niebieska naklejka.

Uprawnione do niej są:

• Samochody osobowe i lekkie samochody dostawcze, sklasyfikowane w rejestrze pojazdów jako:
  • Pojazdy hybrydowe typu plug-in o zasięgu <40 km.
  • Pojazdy hybrydowe bez wtyczki (HEV).
  • Pojazdy napędzane gazem ziemnym.
  • Pojazdy napędzane sprężonym gazem ziemnym (GNC) lub gazem płynnym (GLP).

Uwaga!

W każdym przypadku pojazdy z tej kategorii muszą spełniać również określone normy emisji spalin:

Pojazdy benzynowe: poziom emisji EURO 4, 5 lub 6. Co do zasady normę tę spełniają pojazdy zarejestrowaneod 1 stycznia 2006 r.

Pojazdy z silnikiem Diesla: poziom emisji EURO 6. Co do zasady normę tę spełniają pojazdy zarejestrowane od września 2015 r.

• Pojazdy z więcej niż 8 miejscami siedzącymi oraz do przewozu rzeczy, sklasyfikowane w rejestrze pojazdów jako:
  • Hybrydy typu plug-in o zasięgu <40 km.
  • Hybrydy typu non-plug-in (HEV),
  • zasilane sprężonym gazem ziemnym (GNC), skroplonym gazem ziemnym (GNL) lub gazem płynnym (GLP).

Uwaga!

W każdym przypadku, bez względu na rodzaj stosowanego paliwa, pojazdy z tej kategorii muszą spełniać normę emisji spalin EURO 6. Co do zasady normę tę spełniają pojazdy zarejestrowane od 1 stycznia 2014 r.

• Pojazdy lekkie L, sklasyfikowane w rejestrze pojazdów jako:
  • Pojazdy hybrydowe typu plug-in (PHEV) o zasięgu <40 km.
  • Pojazdy hybrydowe bez wtyczki (HEV).

Kategoria C, którą identyfikuje zielona naklejka. Uprawnione do niej są:

• Samochody osobowe i lekkie samochody dostawcze, sklasyfikowane w rejestrze pojazdów jako:
  • Benzyna EURO 4, 5 lub 6, czyli zarejestrowane od 1 stycznia 2006 r.
  • Diesle EURO 6, czyli zarejestrowane od września 2015 r.
• Pojazdy powyżej 8 miejsc i przewożące towary, sklasyfikowane w ewidencji pojazdów o poziomie emisji spalin EURO 6 (niezależnie od rodzaju paliwa), czyli co do zasady zarejestrowane od stycznia 2014 r.
• Pojazdy lekkie (kategoria L), sklasyfikowane w rejestrze pojazdów z poziomem emisji spalin Euro III/3 lub Euro IV/4.

Kategoria B, którą identyfikuje żółta naklejka. Uprawnione do niej są:

• Samochody osobowe i lekkie samochody dostawcze, sklasyfikowane w rejestrze pojazdów jako:
  • Benzyna EURO 3, czyli co do zasady zarejestrowane od 1 stycznia 2001 r.
  • Diesle EURO 4 lub 5, czyli co do zasady zarejestrowane od 1 stycznia 2006 r.
• Pojazdy posiadające więcej niż 8 miejsc i przewożące towary, sklasyfikowane w Rejestrze Pojazdów o poziomie emisji spalin Euro 4 lub 5, niezależnie od rodzaju paliwa, czyli zarejestrowane co do zasady od 1 stycznia 2006 r.
• Pojazdy lekkie L, z poziomem emisji spalin Euro 3 lub 4.

Kategoria A, którą identyfikuje brak naklejki. W tej kategorii znajdują się wszystkie pojazdy, które nie spełniają warunków żadnej z wyżej opisanych kategorii. Co do zasady są to pojazdy benzynowe zarejestrowane przed 2001 r. oraz pojazdy z silnikiem Diesla zarejestrowane przed 2006 r. To właśnie ich dostęp do stref niskich emisji spalin będzie co do zasady wyłączony.

Gdzie możesz sprawdzić jaką naklejkę powinien mieć Twój samochód?

Jeżeli nadal nie masz pewności, do której kategorii należy Twój pojazd, możesz to sprawdzić w bardzo prosty i szybki sposób. Wystarczy Ci do tego numer Twojego pojazdu zarejestrowanego w Hiszpanii. Wpisz go do wyszukiwarki dostępnej pod tym linkiem i kliknij przycisk „Consultar”. To link i wyszukiwarka na oficjalnej stronie DGT. Po przetworzeniu danych Twojego pojazdu, dostaniesz informację jaka naklejka identyfikuje Twój pojazd lub wyjaśnienie, dlaczego Twój pojazd nie jest do niej uprawniony.

Informacje o naklejce identyfikującej Twój pojazd możesz również uzyskać za pośrednictwem:

• portalu statystycznego,
• aplikacji miDGT,
• telefonicznie pod numerem 060 (gdy jesteś w Hiszpanii) lub +34902887060 gdy jesteś za granicą.

Gdzie możesz kupić naklejkę ekologiczną w Hiszpanii?

Naklejkę ekologiczną w Hiszpanii możesz kupić w:

• Urzędach pocztowych,
• Sieciach warsztatów Hiszpańskiej Konfederacji Warsztatów (Confederación Española de talleres, CETRAA),
• Sieciach autoryzowanych warsztatów,
• Biurach Menedżerów administracyjnych (Gestores Administrativos),
• Instytut Studiów Motoryzacyjnych (Instituto de Estudios de Automoción, IDEAUTO),
• w przypadku flot, naklejki można uzyskać za pośrednictwem stowarzyszenia Ganvam.

Wydanie naklejki z odpowiednim znakiem rozpoznawczym kosztuje ok 5 euro.

Od kiedy zaczną obowiązywać strefy niskich emisji spalin w 2023 r. w Hiszpanii?

Teoretycznie powinny już obowiązywać. Gminy hiszpańskie były zobowiązane je wprowadzić przed 1 stycznia 2023 r. Na chwilę obecną jedynie część z nich je wprowadziła. Wśród nich są Madryt, Barcelona, ​​​​Pontevedra (Galicja) i Saragossa.

Na pewno warto w tym roku stale śledzić informacje na oficjalnych stronach podmiotów lokalnych. Powinny one podać swoje plany do wiadomości publicznej, na okres nie krótszy niż trzydzieści dni przed rozpoczęciem obowiązywania ograniczeń.

Jaka jest kara za wjazd do strefy niskiej emisji spalin w Hiszpanii nieuprawnionego pojazdu?

Za wjazd do strefy niskiej emisji spalin pojazdu, który nie jest do tego uprawniony zostanie nałożona kara na jego właściciela w wysokości 200 euro (100, jeśli zostanie uiszczona niezwłocznie).

Strefy niskiej emisji spalin na Wyspach Kanaryjskich.

Strefy niskich emisji spalin powstaną w 2023 r. również na Wyspach Kanaryjskich. Na razie jednak nie zostały podane do publicznej wiadomości żadne konkretne plany. Moim zdaniem wyznaczenie stref niskich emisji spalin oraz opracowanie odpowiednich ograniczeń ruchu będzie dla tutejszych władz nie lada wyzwaniem. Na wyspach bowiem sytuacja jest dość skomplikowana. Według danych statystycznych aż 40% pojazdów z największych miast nie spełnia wymogów czystości. Oznacza to tym samym, że ponad 40% pojazdów z największych wyspiarskich miast nie dostanie etykiety środowiskowej, a ich ruch zostanie mocno ograniczony.

Lista hiszpańskich miast, w których zostaną wprowadzone strefy niskich emisji spalin w 2023 r.

Andalucía: Alcalá de Guadaira, Algeciras, Almería, Benalmádena, Cádiz, Chiclana de la Frontera, Córdoba, Dos Hermanas, El Ejido, El Puerto de Santa María, Estepona, Fuengirola, Granada, Huelva, Jaén, Jerez de la Frontera, La Línea de la Concepción, Linares, Málaga, Marbella, Mijas, Motril, Roquetas de Mar, San Fernando, Sanlúcar de Barrameda, Sevilla, Torremolinos, Utrera y Vélez.

Aragón: Huesca y Zaragoza.

Asturias: Avilés, Gijón, Oviedo y Siero.

Baleares: Calvià, Ibiza y Palma de Mallorca.

Canarias: Arona, Arrecife, Granadilla de Abona, Las Palmas de Gran Canaria, San Bartolomé de Tirajana, San Cristóbal de La Laguna, Santa Cruz de Tenerife, Santa Lucía de Tirajana y Telde.

Cantabria: Santander y Torrelavega.

Castila y León: Ávila, Burgos, León, Palencia, Ponferrada, Salamanca, Segovia, Valladolid y Zamora.

Castilla – La Mancha: Albacete, Ciudad Real, Cuenca, Guadalajara, Talavera de la Reina y Toledo.

Catalunya: Badalona, Barcelona, Castelldefels, Cerdanyola del Vallès, Cornellà de Llobregat, Girona, Granollers, L’Hospitalet de Llobregat, Lleida, Manresa, Mataró, Mollet del Vallès, Reus, Rubí, Sabadell, Sant Boi de Llobregat, Sant Cugat del Vallès, Santa Coloma de Gramenet, Tarragona, Terrassa, Viladecans y Vilanova i la Geltrú.

Comunidad de Madrid: Alcalá de Henares, Alcobendas, Alcorcón, Aranjuez, Arganda del Rey, Boadilla del Monte, Collado Villalba, Colmenar Viejo, Coslada, Fuenlabrada, Getafe, Leganés, Madrid, Majadahonda, Móstoles, Parla, Pinto, Pozuelo de Alarcón, Rivas Vaciamadrid, Las Rozas de Madrid, San Sebastián de los Reyes, Torrejón de Ardoz y Valdemoro.

Comunitat Valenciana: Alicante, Alcoi, Benidorm, Castellón de la Plana, Elche, Gandía, Orihuela, Paterna, Sagunto, San Vicente del Raspeig, Torrent, Torrevieja, Valencia y Villarreal.

Extremadura: Badajoz, Cáceres y Mérida.

Galicia: A Coruña, Ferrol, Lugo, Ourense, Pontevedra, Santiago de Compostela y Vigo.

La Rioja: Logroño.

Murcia: Cartagena, Lorca, Murcia y Molina de Segura.

Navarra: Pamplona.

País Vasco: Baracaldo, Bilbao, Getxo, Irún, San Sebastián y Vitoria.

Ciudades autónomas: Ceuta y Melilla.

Podstawa prawna

• Real Decreto 102/2011, de 28 de enero, relativo a la mejora de la calidad del aire.
• Real Decreto Legislativo 6/2015, de 30 de octubre, por el que se aprueba el texto refundido de la Ley sobre Tráfico, Circulación de Vehículos a Motor y Seguridad Vial.
• Ley 7/2021, de 20 de mayo, de cambio climático y transición energética.
• Real Decreto 1052/2022, de 17 de diciembre, por el que se regulan las zonas de bajas emisiones.